Jezelf straffen is een gebruikelijke manier om met negatieve emoties om te gaan. Maar bewust zijn en praten met een vertrouwde professional kan u helpen het hoofd te bieden.
Zie je jezelf altijd als verkeerd, wat er ook gebeurt? Of misschien is het gewoon makkelijker voor je om de schuld te accepteren in situaties? Dit zijn gebruikelijke manieren om jezelf te straffen die misschien gemakkelijke oplossingen lijken voor emotioneel uitdagende situaties.
Iedereen gaat anders om met de stress van het leven. Hoe je bent opgevoed en hoe je jezelf ziet, speelt een grote rol in hoe je ervoor kiest om met negatieve emoties of stressvolle ervaringen om te gaan.
Maar zelfbestraffing kan ingewikkeld zijn, omdat je misschien het gevoel hebt dat je standaardreacties de enige optie zijn.
Wanneer een situatie uitdagend is, zijn er veel manieren om te reageren. Met de juiste informatie en hulp kan op een andere manier reageren een nieuw en comfortabel gedrag worden.
Zelfbestraffing wordt grofweg gedefinieerd als een opzettelijke poging om jezelf schade toe te brengen voor vermeend wangedrag. Zelfbeschadiging kan een fysieke of psychologische actie tegen jezelf zijn.
Als je merkt dat je op je fouten of gevoelens van wangedrag reageert door jezelf te dwingen een pijnlijke, corrigerende actie te ondernemen, straf je jezelf misschien. De pijnlijke activiteit die je doet kan veel verschillende vormen aannemen en kan ook volledig uniek zijn voor jou.
Jezelf straffen kan op veel verschillende acties lijken. Acties kunnen voor de hand liggend en extreem zijn, zoals schade toebrengen aan je lichaam, of ze kunnen subtiel zijn, zoals jezelf de schuld geven van iets dat eigenlijk niet jouw schuld is.
Voorbeelden van fysieke zelfbeschadiging zijn acties die u opzettelijk onderneemt om uzelf fysieke pijn te bezorgen. Een veelvoorkomend voorbeeld is jezelf dwingen om na het eten extra dagen in de sportschool te trainen. Andere voorbeelden kunnen zijn:
- overmatig drinken of drugsgebruik
- verslapen of slaaptekort
- jezelf snijden, branden of kneuzen
- aan je haren trekken
- de muur slaan
- onthouding van eten
Aan de andere kant zijn patronen van emotionele of psychologische zelfbestraffing misschien minder voor de hand liggend maar geldig. Een veelvoorkomend voorbeeld is het overdreven bekritiseren of jezelf pijn doen na het maken van een fout. Andere voorbeelden kunnen zijn:
- elke vorm van negatieve zelfpraat
- jezelf dwingen overuren te maken
- ontkenning van plezier
- om je geld op te geven
- je niet door anderen laten helpen
Als je merkt dat je jezelf iets aandoet, vraag je je misschien af waarom je dat doet. Jezelf straffen kan verschillende doelen dienen voor verschillende mensen.
De redenen kunnen variëren afhankelijk van het scenario, maar het gaat waarschijnlijk om het helpen reguleren van negatieve emoties.
Herinner je je een ervaring waarbij je een fout maakte die leidde tot negatieve gevoelens over jezelf? Daarna leken de emoties misschien ingewikkeld of moeilijk te beheersen.
Als je niet over de juiste hulpmiddelen lijkt te beschikken om je emoties te reguleren, kun je je overweldigd voelen of niet in staat zijn om ze te verwerken. Dit kan leiden tot zelfbeschadiging, en dit geldt met name in het geval van fysieke zelfbeschadiging.
Een onderzoek uit 2021 wees uit dat emotionele ontregeling verband houdt met suïcidaal gedrag en interpersoonlijke en intrapersoonlijke factoren die verband houden met niet-suïcidale zelfbeschadiging.
Sterke gevoelens van angst of verdriet kunnen bijvoorbeeld een uitdaging zijn om onder controle te houden en iemand ertoe brengen zichzelf te straffen als een manier om de intensiteit van deze gevoelens te verminderen.
Een vergelijkbare conclusie werd gevonden in een afzonderlijk onderzoek onder tienervrouwen uit 2021, waarbij deelnemers aangaven zichzelf te beschadigen om moeilijke emoties te beheersen en verlichting te ervaren.
Onderzoek wijst uit dat zelfbeschadiging nauw verband houdt met de uitdaging om een manier te vinden om met moeilijke emoties en ervaringen om te gaan terwijl jonge mensen de ontwikkeling van hun eigen identiteit verwerken.
Ook bleek dat zelfbestraffend gedrag meestal begint in de adolescentie, wat het belang van opvoeding benadrukt.
Als je begint te voelen dat het geen zin heeft om hulp te vragen of dat er geen oplossingen zijn voor je gevoelens, kan het gemakkelijk zijn om de negativiteit op jezelf te richten. U kunt zelfs gaan geloven dat u het probleem bent en daarom gestraft moet worden.
Je hebt misschien het gevoel dat zelfbestraffing je uiteindelijk ten goede komt door een oplossing te bieden voor een vermeend probleem. In die zin wordt zelfstraf zelfdiscipline.
Maar wat als jij niet het probleem bent? Wat als je jezelf wat meer ruimte zou geven om te onderzoeken wat de oorzaak is van zelfverwijt?
De eerste stap om te stoppen met jezelf te straffen, is je meer bewust te worden van wanneer je het doet. Bewustzijn ontwikkelen en zelfs jezelf betrappen voordat je actie onderneemt, kan een goed begin zijn.
Maar het kan werk kosten. Soms kan zelfbestraffing verband houden met trauma’s of ervaringen uit de kindertijd. Als je familie of vrienden je beschuldigden van wangedrag toen je jong was, heb je misschien in de kern het gevoel dat het altijd jouw schuld is als er zich een probleem voordoet.
Het kan je ook het gevoel geven dat er iets fundamenteel mis of onherstelbaar aan je is. In dit geval is het een gedrag dat je opgroeide en dat je nog steeds bij je hebt. Maar dat is gewoon niet waar.
Neem contact op met een professional in de geestelijke gezondheidszorg
Dit kan vooral handig zijn als je het gevoel hebt dat je vasthoudt aan diepgewortelde, negatieve overtuigingen. Als zelfbestraffing de enige manier lijkt te zijn om te reageren op negatieve of overweldigende gevoelens, kan het nuttig zijn om een geestelijke gezondheidszorg te zoeken.
Een gediplomeerde professional kan inzicht geven in hoe deze overtuigingen zich hebben ontwikkeld en waarom ze misschien niet waar zijn. Bovendien kun je in de loop van de tijd met ze samenwerken om nieuwe, gezondere overtuigingen over jezelf op te bouwen.
Ontdek nieuwe technieken voor emotieregulatie
Er zijn veel verschillende technieken die je kunt proberen om je emoties te reguleren. Technieken kunnen variëren van mindfulness-oefeningen tot simpelweg stoppen en vragen hoe je anders zou kunnen reageren dan je normaal zou doen.
Een of meer van deze technieken kunnen meer voordelen bieden dan u denkt. Als het wordt gebruikt vóór een moment van zelfbestraffing, kan het voldoende zijn om te voorkomen dat u erin vervalt.
Praat met anderen
Kun je een goede vriend of familielid bedenken die bereid zou zijn om te luisteren als je jezelf wilt straffen? Communiceren met een geliefde kan troost of verlichting bieden van de last van schuld of schaamte.
Jezelf straffen is een manier om je aan te passen aan emotionele uitdagingen. Het kan op dit moment als het juiste voelen om te doen, of je zelfs even een beter gevoel geven of de controle over je leven geven.
Als zelfbestraffing uw standaardreactie is, weet dan dat er andere manieren zijn om te reageren die u uiteindelijk ten goede kunnen komen.
Als u het prettig vindt om met een aanbieder samen te werken, kan cognitieve gedragstherapie (CBT) een goede plek zijn om te beginnen, omdat het u kan helpen uw gedrag te reorganiseren. Voor een eenvoudigere start kan het handig zijn als u een vertrouwd persoon kunt bereiken wanneer u die nodig heeft.